Nietrzymanie moczu po porodzie – czy laseroterapia może pomóc?

Nietrzymanie moczu po porodzie może dotyczyć każdej kobiety po ciąży, niezależnie od sposobu porodu. Sama ciąża jest bowiem czasem wyjątkowym, który wywiera szczególny wpływ na anatomię i fizjologię całego organizmu kobiecego. W przypadku problemu nietrzymania moczu ogromne znaczenie ma profilaktyka. Specjaliści zalecają zatem, by jeszcze przed ciążą odpowiednio wzmacniać mięśnie dna miednicy (mięśnie Kegla). Leczenie nietrzymania moczu obejmuje jednak nie tylko zmiany w dotychczas prowadzonym trybie życia. To również farmakologia, ale przede wszystkim laseroterapia.

Laseroterapia skutecznie pomaga zwalczyć nietrzymanie moczu po porodzie – szczególnie w przypadkach tzw. wysiłkowego nietrzymania moczu. Dotyczy to sytuacji, w których dochodzi do mimowolnego wycieku moczu podczas kaszlu, kichania, śmiechu czy wysiłku fizycznego. Metoda ta polega na nieinwazyjnym oddziaływaniu wiązki światła laserowego na tkanki pochwy i okolicę cewki moczowej. Efekty nie są jednak natychmiastowe – zwykle potrzeba kilku zabiegów.

Przyczyny nietrzymania moczu po porodzie

Nietrzymanie moczu po porodzie to dość częsty problem – dotyka nawet co trzecią kobietę. Wśród głównych przyczyn tego stanu wymienia się przede wszystkim ogólne osłabienie mięśni dna miednicy. Podczas ciąży i porodu mogą one ulec rozciągnięciu i osłabieniu, a nawet częściowemu uszkodzeniu. W wyniku przebiegu porodu naturalnego u niektórych kobiet może dojść do uszkodzenia lub ucisku nerwów odpowiedzialnych za kontrolę nad pęcherzem. Dotyczy to zwłaszcza pacjentek po długim i traumatycznym porodzie, z zastosowaniem kleszczy lub próżniociągu. W wyniku nacięcia lub pęknięcia krocza osłabiają się struktury stanowiące podparcie dla pęcherza moczowego kobiety. Ten uraz mechaniczny wpływa na znaczne obniżenie narządów miednicy mniejszej, co w konsekwencji może prowadzić nawet do wypadania pęcherza.

Na śluzówkę pochwy i cewki moczowej po porodzie wpływają również zmiany hormonalne. Spadek poziomu estrogenów, zwłaszcza podczas laktacji, może prowadzić do pogorszenia poziomu elastyczności i nawilżenia tkanek. Wśród czynników ryzyka wystąpienia nietrzymania moczu po porodzie wymienia się również liczbę porodów naturalnych (więcej niż raz), urodzenie dziecka o masie urodzeniowej powyżej 4 kg, długotrwały poród lub poród obarczony komplikacjami. Wysiłkowe nietrzymanie moczu częściej pojawia się ponadto u pacjentek otyłych, z zaparciami, wykonujących ciężką pracę fizyczną. Wśród czynników ryzyka rozwoju tej choroby wymienia się ponadto poród naturalny po 42. tygodniu ciąży (również wywoływany z użyciem oksytocyny), nikotynizm, przewlekłe i długotrwałe choroby przebiegające z kaszlem.

Nietrzymanie moczu po ciąży i po porodzie – trzy stopnie stadium rozwoju schorzenia

Dla prawidłowej diagnostyki oraz terapii nietrzymania moczu u kobiet w ciąży i po porodzie istotne jest określenie stopnia rozwoju tego schorzenia. W pierwszym stopniu poporodowego nietrzymania moczu występuje u kobiet nagłe i bezwiedne popuszczanie moczu wyłącznie w sytuacjach nagłego wzrostu ciśnienia w jamie brzusznej. Oddanie moczu ma miejsce zatem podczas silnego kaszlu czy wybuchu śmiechu. Objawy te powinny stać się sygnałem alarmowym dla pacjentki, świadczącym o pierwszych nieprawidłowościach w zakresie funkcjonowania mięśni dna miednicy. W przypadku nietrzymania moczu w drugim stopniu nasilenia schorzenia do niekontrolowanego wycieku moczu dochodzi podczas średniego wysiłku (bieganie, skakanie, dźwiganie). Zaawansowane nietrzymanie moczu po porodzie (stopień trzeci schorzenia) objawia się wypływem moczu nawet pod wpływem lekkich czynności. Dochodzi do niego w wyniku minimalnego wzrostu ciśnienia w jamie brzusznej.

Problem z nietrzymaniem moczu po porodzie naturalnym – objawy

Nietrzymanie moczu po porodzie najczęściej objawia się pod postacią wysiłkową. Przede wszystkim mimowolnym popuszczaniem moczu podczas wysiłku, podnoszenia ciężaru, ćwiczeń fizycznych, a nawet kichania, kaszlu czy śmiechu. Kobieta może ponadto mieć wrażenie słabego pęcherza, mimo normatywnego uczucia parcia na pęcherz. Wśród innych objawów osłabienia mięśni po porodzie siłami natury wymienia się uczucie ciężkości i ciągnięcia w dole brzucha, niepełnego opróżnienia pęcherza, nawet tuż po wyjściu z toalety oraz częstsze oddawanie moczu. Przez ciągły kontakt skóry z moczem kobiety mogą ponadto skarżyć się na nawracające podrażnienia okolic intymnych i infekcje skórne.

Problem nietrzymania moczu po porodzie może nasilać się wieczorem, po całym dniu i przy okazji większego zmęczenia. Objawy są bardziej dotkliwe również podczas menstruacji lub w wyniku zachodzących innych zmian hormonalnych (np. podczas laktacji). Nietrzymanie moczu w ciąży i po porodzie wymaga stosowania ćwiczeń wzmacniających mięśnie dna miednicy oraz jak najszybszej konsultacji ze specjalistami. Podczas leczenia nietrzymania moczu po porodzie zaleca się pacjentkom stosowanie wkładek urologicznych dla kobiet, ograniczających ryzyko mnożenia się bakterii.

Czy istnieją ćwiczenia na nietrzymanie moczu? Czym są mięśnie Kegla? Jak radzić sobie z nietrzymaniem moczu za pomocą ćwiczeń mięśni dna miednicy?

Mięśnie Kegla to potoczna nazwa mięśni dna miednicy – to grupa mięśni podtrzymujących pęcherz moczowy, macicę, jelita i cewkę moczową wraz z odbytnicą. Wśród głównych funkcji mięśni Kegla wymienia się kontrolę oddawania moczu i stolca, podtrzymywanie narządów miednicy, wsparcie przy porodzie i regeneracji poporodowej oraz poprawę doznań seksualnych u obojga partnerów. U kobiet przebiegają od kości łonowej z przodu aż do kości ogonowej z tyłu, otaczając cewkę moczową, pochwę i odbyt.

Stosując codzienne, regularne ćwiczenia można skutecznie wzmocnić mięśnie odpowiedzialne za kontrolę pęcherza. Pierwsze efekty tych działań pojawiają się zwykle po 4–6 tygodniach. Są one satysfakcjonujące jednak wyłącznie w początkowych stadiach rozwoju nietrzymania moczu i przy niewielkim osłabieniu mięśniowym. Przed rozpoczęciem ćwiczeń warto skonsultować się z fizjoterapeutką uroginekologiczną. Pomoże ona dobrać odpowiednie techniki do potrzeb i indywidualnych predyspozycji każdej pacjentki. Oprócz ćwiczeń mięśni dna miednicy skuteczna we wczesnym stadium nietrzymania moczu jest stała współpraca z fizjoterapeutką specjalizującą się w terapii dna miednicy. Może ona obejmować: biofeedback, elektrostymulację, terapię manualną, naukę prawidłowego oddychania i postawy.

Wysiłkowe nietrzymanie moczu po porodzie – jak przebiega laserowe leczenie nietrzymania moczu?

Leczenie wysiłkowego nietrzymania moczu po ciąży i po porodzie zależy od nasilenia objawów, przyczyny i indywidualnej sytuacji pacjentki. W większości przypadków można je skutecznie ograniczyć, a nawet całkowicie wyeliminować. Leczenie operacyjne i laseroterapię nietrzymania moczu u kobiet stosuje się wówczas, gdy niewystarczające okazuje się leczenie farmakologiczne i ćwiczenia mięśni Kegla. Wówczas najczęściej nietrzymanie moczu po porodzie z powodzeniem leczy się z wykorzystaniem laseroterapii. Lekarz podczas mało inwazyjnego zabiegu posługuje się laserem frakcyjnym CO2. Ciepło stymuluje produkcję nowego kolagenu i elastyny, zwiększa się napięcie ścian pochwy i podparcie dla cewki moczowej. Efektem jest poprawa ogólnej kontroli mięśniowej nad pęcherzem i zmniejszenie mimowolnego wycieku moczu.

Laserowe leczenie nietrzymania moczu wymaga uprzedniej konsultacji lekarskiej. Podczas wizyty kwalifikacyjnej lekarz weryfikuje istnienie wskazań do rozpoczęcia zabiegu oraz eliminuje ewentualne przeciwwskazania. Zabieg jest bezbolesny i nie wymaga hospitalizacji pacjentki. Trwa ok. 15-30 minut. Najczęściej przeprowadza się go w 2-3 sesjach w odstępie czasowym kilku tygodni. Po zabiegu można wrócić do codziennej aktywności. Należy jednak powstrzymać się od współżycia przynajmniej przez pierwsze 24 godziny. Przebieg rekonwalescencji jest zazwyczaj łagodny i nieskomplikowany. W przypadku zauważenia niepokojących objawów (ból, wysięk, uczucie ciepła, drętwienia) należy skonsultować się z lekarzem.