Cytologia płynna LBC (cienkowarstwowa) – przewagi nad tradycyjną

Regularne badania profilaktyczne żeńskich narządów płciowych odgrywają kluczową rolę w diagnostyce wielu groźnych schorzeń, w tym również nowotworu szyjki macicy. Pozwalają lekarzowi w porę wykryć wszelkie objawy nieprawidłowości, a nawet stany zagrożenia życia pacjentki. W zakresie diagnostyki i profilaktyki raka szyjki macicy rosnącą popularnością wśród pacjentek cieszy się cytologia płynna (LBC). Jak sama nazwa wskazuje, to najnowszej generacji badanie cytologiczne odbywa się na podłożu płynnym.
W porównaniu do badania wykonywanego metodą tradycyjną cytologia płynna ma wiele zalet. Dzięki konserwacji materiału w odpowiednich warunkach płynnych oraz jego dokładnemu oczyszczeniu badanie cechuje się większym poziomem czułości. Uważane jest ponadto za bardziej wiarygodne, czemu sprzyja redukcja fałszywie ujemnych wyników cytologii. Wymaz do badania pobierany jest podczas wizyty ginekologicznej, ale przed wykonaniem badania ginekologicznego i przezpochwowego USG.
Spis treści:
Czym jest cytologia płynna LBC?
Cytologia płynna, badanie na podłożu płynnym (LBC – ang. Liquid-Based Cytology) to badanie diagnostyczne, opierające się na innowacyjnej technice przygotowania preparatu cytologicznego. Lekarz, który pobiera wymaz z szyjki macicy kobiety, umieszcza go na podłożu płynnym. Próbka poddana zostaje dalszej obróbce laboratoryjnej i analitycznej. Pobranie cytologii trwa tylko kilka minut, może powodować lekki dyskomfort, ale zazwyczaj jest bezbolesne. Badanie powinna wykonać profilaktycznie kobieta w każdym wieku (nie tylko rozrodczym). To najnowszej generacji narzędzie diagnostyczno-profilaktyczne, umożliwiające precyzyjniejsze i szybsze wykrycie chorób szyjki macicy. Dzięki temu możliwe staje się również szybsze rozpoczęcie ewentualnego leczenia specjalistycznego (zwłaszcza onkologicznego).
Wskazania do wykonania cytologii płynnej
Cytologia płynna jest podstawowym badaniem z zakresu ginekologii, które zaleca się do wykonania każdej kobiecie, niezależnie od stanu zdrowia, wieku i okresu rozrodczego. Szczególnej uwagi wymaga zdrowie intymne kobiet aktywnych seksualnie, czyli tych, które rozpoczęły współżycie seksualne i pozostają w wieku rozrodczym. Można ją wykonywać również u dziewic. Ostateczny moment, w którym pacjentki powinny rozpocząć kontrolę stanu zdrowia szyjki macicy, ocenia się na 25. rok życia. Cytologię pobiera się także od kobiet w wieku pomenopauzalnym. Częstość wykonywania badania określa lekarz specjalista, zgodnie z potrzebami i preferencjami każdej pacjentki.
Okres ciąży nie stanowi przeciwwskazania do wykonania cytologii. Wręcz przeciwnie – lekarz ginekolog pobiera od ciężarnej pacjentki wymaz wówczas, gdy od ostatniego badania minęło pół roku a w międzyczasie zaszła ona w ciążę. Zdrowe kobiety, których poprzedni wynik cytologii płynnej był prawidłowy i które nie mają czynników ryzyka rozwoju raka szyjki macicy, powinny wykonać kolejne badanie w ciągu trzech lat. Na badanie należy zgłosić się wcześniej jeżeli kobieta zauważy jakiekolwiek niepokojące objawy ze strony dróg rodnych. Wówczas lekarz może podjąć decyzję o konieczności przyspieszenia diagnostyki celem wykrycia przyczyny problemów.
Czy cytologia płynna wymaga wcześniejszego przygotowania ze strony pacjentki?
Cytologia płynna to profilaktyczne badanie ginekologiczne, które wymaga niewielkiego przygotowania ze strony pacjentki. O wszystkich zaleceniach kobietę powinien poinformować lekarz jeszcze przed wizytą. Należy przede wszystkim zachować wstrzemięźliwość seksualną przynajmniej 24 godziny przed badaniem. Niewskazane jest zgłaszanie się na cytologię podczas krwawienia miesiączkowego. Najlepszym momentem na wykonanie profilaktyki cytologicznej jest pierwsza faza cyklu menstruacyjnego. To czas pomiędzy 10. a 20. dniem cyklu. Badania nie wykonuje się u pacjentek, które stosują leki dopochwowe oraz ze stanem zapalnym pochwy. Jeżeli go uwidoczniono, trzeba go najpierw wyleczyć. Pacjentka powinna ponadto przygotować informacje dotyczące daty ostatniej miesiączki i ewentualnie stosowanej terapii hormonalnej (również antykoncepcyjnej).
Badanie cytologii płynnej – kto je przeprowadza i jak przebiega?
Pobranie wymazu do cytologii płynnej przebiega tak samo, jak w przypadku cytologii tradycyjnej. Badanie profilaktyczne wykonuje lekarz ginekolog. Cała procedura odbywa się zatem na fotelu ginekologicznym, w komfortowych i dyskretnych warunkach gabinetu specjalistycznego. Lekarz wprowadza do pochwy pacjentki wziernik i pobiera niewielką próbkę złuszczonego nabłonka wprost z szyjki macicy. Jeżeli widzi taką potrzebę, badanie poprzedza zebraniem nadmiaru śluzu, który może gromadzić się fizjologicznie na powierzchni narządu. Materiał przeznaczony do badania cytologii płynnej pobiera się specjalną szczoteczką. Umieszcza się ją w płynnym podłożu, a próbkę przesyła do laboratorium celem wykonania dalszej, pogłębionej analizy i oceny specjalistycznej.
W niektórych przypadkach pacjentka może samodzielnie wykonać cytologię płynną w warunkach domowych. Zestaw do cytologii LBC zawiera specjalną szczoteczkę cytologiczną, pojemnik z płynnym podłożem, instrukcję dla pacjentki, samoprzylepne etykiety oraz protokół pobrania próbki.
Wysoka wartość diagnostyczna cytologii na podłożu płynnym w rozpoznaniu schorzeń i raka szyjki macicy
Cytologia płynna jest głównym ginekologicznym badaniem profilaktycznym, zalecanym również pacjentkom, u których istnieje podejrzenie zaistnienia zmian chorobowych w obrębie narządów rozrodczych kobiety. W związku z rosnącą liczbą zachorowań i rozpoznań raka szyjki macicy u Polek w różnym wieku nadal istotna pozostaje kwestia systematyczności i skrupulatności badań profilaktycznych, w tym głównie cytologii. Korzystanie z nowoczesnych możliwości technologicznych i innowacyjnych narzędzi diagnostycznych pozwala na trafniejsze i szybsze diagnozowanie najczęstszych schorzeń. Cytologia płynna LBC zapewnia wyższe możliwości wykrycia początkowych zmian przednowotworowych i nowotworowych.
Oprócz wykrywania raka szyjki macicy cytologię na podłożu płynnym powszechnie wykorzystuje się w diagnostyce zakażeń wirusem HPV i chlamydii. Wirusem brodawczaka ludzkiego kobiety zarażają się zwykle na drodze współżycia seksualnego, a stanowi on główny czynnik ryzyka rozwoju raka szyjki macicy. Pobrany materiał można także przebadać na obecność innych patogenów układu moczowo-płciowego, np. bakterii z rodzaju Mycoplasma czy Ureaplasma. Najpoważniejszą konsekwencją zakażenia może okazać się rozwój nowotworu szyjki macicy, któremu we wczesnym stadium choroby można skutecznie zapobiec.
Różnice wykrywania w płynnej cytologii LBC w porównaniu z wynikami cytologii tradycyjnej
Cytologia płynna umożliwia przekazanie do badania całego pobranego materiału. W cytologii tradycyjnej materiał ze szczoteczki nanoszony jest ręcznie przez lekarza na specjalne szkiełko. Część materiału może pozostać na szczoteczce lub może dojść do jego zanieczyszczenia istotnego diagnostycznie. W cytologii płynnej materiału nie naraża się na działanie żadnych czynników i działań mechanicznych. Końcówkę szczoteczki z komórkami umieszcza się w całości i bezpośrednio po badaniu w pojemniku z płynnym wypełnieniem. Nie ma zatem kontaktu z czynnikami, które mogłyby niekorzystnie wpłynąć na jakość uzyskanego preparatu i reprezentatywność wymazu. Analiza specjalistyczna wymazu daje zatem większe możliwości wykrycia zmian śródnabłonkowych, stanów przednowotworowych oraz raka szyjki macicy, niż w przypadku cytologii tradycyjnej.
Od 2001 roku Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników rekomenduje ocenę stanu szyjki macicy w badaniu cytologii płynnej z wykorzystaniem systemu TBS (ang. The Bethesda System). Opisowo charakteryzuje on obraz komórek szyjki macicy widocznych w wymazie. Wprowadza również oznaczenia specjalistyczne (CIN1, CIN2, CIN3), które odnoszą się do stopnia dysplazji szyjki macicy. Opisują one zatem zmiany w budowie anatomicznej tkanek tego narządu.
Dodaj komentarz