Jakie są skuteczne metody antykoncepcji?

Metody zapobiegania ciąży są liczne i coraz bardziej dostępne. Nic więc dziwnego, że stojąc przed wyborem jednej z nich, partnerzy mają wiele wątpliwości. Szukając najodpowiedniejszej opcji dla siebie, warto skorzystać z pomocy i wsparcia specjalisty. Jest nim lekarz ginekolog, który po diagnostyce stanu zdrowia kobiety i zapoznaniu się z jej indywidualnymi potrzebami oraz oczekiwaniami zaproponuje optymalne i bezpieczne rozwiązania. Większości par zależy na tym, by zastosować skuteczne metody antykoncepcji. Decydują się na nie bowiem wówczas, gdy nie planują zajścia w ciążę i powiększania rodziny.

Antykoncepcja jest podstawowym elementem świadomego planowania rodziny. Służy przede wszystkim kontroli urodzeń. Mechaniczne metody antykoncepcji mają jednak dodatkową rolę. Chronią przed chorobami przenoszonymi droga płciową. W przypadku niektórych pacjentek antykoncepcja hormonalna jest z kolei stosowana ze względów medycznych i zdrowotnych. Stosowanie środków antykoncepcyjnych nie zawsze jest jednak łatwe. Należy kierować się skrupulatnością i systematycznością. Konieczna jest ponadto kontrola sposobu ich działania w innych drogach podania niż droga doustna.

Skuteczne metody antykoncepcji a bezpieczeństwo pacjentek – jaka antykoncepcja jest optymalna?

Przed dokonaniem wyboru odpowiedniej metody antykoncepcji konieczna jest konsultacja z lekarzem. Podczas konsultacji ginekologicznej specjalista przeprowadza z pacjentką wywiad medyczny oraz wykonuje podstawowe badania. Zwykle jest to badanie na fotelu ginekologicznym oraz USG narządów rodnych. Dzięki pozyskanym informacjom może łatwo zweryfikować istnienie wskazań do rozpoczęcia antykoncepcji oraz wyeliminować przeciwwskazania do stosowania określonych jej metod. W ginekologii ważna jest nie tylko skuteczność, ale również bezpieczeństwo metod planowania rodziny. Wiele z nich niesie bowiem ze sobą ryzyko wystąpienia powikłań czy objawów niepożądanych. Dotyczy to przede wszystkim stosowania antykoncepcji hormonalnej. Choć skuteczne metody antykoncepcji w zdecydowanej większości wykorzystują podczas terapii hormony, te formy antykoncepcji powinny być stosowane szczególnie odpowiedzialnie. Wśród skutków ubocznych, jakie mogą wystąpić w ich wyniku, wymienia się m.in.: bóle i zawroty głowy, niekontrolowany przyrost masy ciała, zaburzenia nastroju wraz ze stanami depresyjnymi, krwawienia, nadwrażliwość piersi lub zaburzenia gospodarki lipidowej.

Konsultacją lekarską w naszym Centrum Medycznym poprzedza się wszelkie planowane terapie oraz zabiegi – również te w ramach ginekologii plastycznej, jak np. powiększanie punktu G.

Jak udowadnia się skuteczność antykoncepcji – wskaźnik Pearla

W określeniu, jakie są skuteczne metody antykoncepcji, z pomocą przychodzi statystyka. W tym celu wykorzystuje się tzw. wskaźnik Pearla, nazywany również indeksem Pearla. Ustala się go na podstawie liczby ciąż na 100 kobiet stosujących wybraną formę antykoncepcji przez rok. Niska wartość wskaźnika jest potwierdzeniem wysokiego poziomu skuteczności tej metody. Obecny wskaźnik Pearla plasuje skuteczne metody antykoncepcji na poszczególnych miejscach:

1. hormonalny implant antykoncepcyjny jednoskładnikowy;
2. wazektomia;
3. podwiązanie jajowodów;
4. wkładka domaciczna (spirala);
5. tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe;
6. plastry antykoncepcyjne dwuskładnikowe;
7. pierścienie dopochwowe (ringi antykoncepcyjne).

Wśród mniej skutecznych metod wymienia się: naturalne metody antykoncepcji (w tym metodę objawowo-termiczną), prezerwatywy, stosunek przerywany, kapturek, gąbki dopochwowe oraz środki plemnikobójcze. Najskuteczniejszą metodą od wielu lat pozostaje hormonalny implant.

Skuteczne metody antykoncepcji hormonalnej – tabletka antykoncepcyjna, wkładka, implant, plaster

Mechanizm działania antykoncepcji hormonalnej wynika z właściwości hormonów. Mowa tu głównie o progesteronie (gestagenie) i estrogenie. Pierwszy z nich ma za zadanie hamować owulację i zagęszczać śluz szyjkowy, podczas gdy drugi hamuje proces selekcji i wzrostu pęcherzyka Graafa z komórki jajowej. Gestagen zawierają minipigułki, zastrzyki antykoncepcyjne oraz implanty. Estrogen zawarty jest natomiast w tabletkach dwuskładnikowych, plastrach i krążkach dopochwowych.

Ten rodzaj antykoncepcji dostępny jest jedynie dla tych kobiet, które uzyskały zielone światło od lekarza do jego stosowania na co dzień. Muszą one bowiem posiadać receptę na środki hormonalne, by móc zaopatrzyć się w nie w dowolnej polskiej aptece. Zastosowanie niektórych metod antykoncepcji hormonalnej wymaga ponadto wykonania mało inwazyjnych zabiegów przez lekarza. Dotyczy to przede wszystkim wszczepienia hormonalnej wkładki wewnątrzmacicznej. Podczas zabiegu lekarz umieszcza w macicy pacjentki niewielki patyczek z plastiku w kształcie litery T. Z niego uwalniają się hormony, które wpływają bezpośrednio na budowę i funkcjonowanie błony śluzowej macicy. Metoda jest odwracalna – kobieta odzyskuje płodność już w pierwszym cyklu miesiączkowym po usunięciu wkładki.

Mechaniczne metody antykoncepcji

Dla kobiet chcących stosować antykoncepcję, która nie jest oparta na działaniu hormonów, w aptekach dostępne są metody mechanicznie zabezpieczające przed niechcianą ciążą. Największą popularnością cieszą się prezerwatywy męskie i środki plemnikobójcze. Uniemożliwiają one dotarcie plemnikom w dobrym stanie do wnętrza dróg rodnych kobiety. Prezerwatywa tworzy sztuczną barierę, uniemożliwiającą ich przedostanie się w pobliże pochwy kobiety. Z kolei środki plemnikobójcze upośledzają zdolności motoryczne plemników. Nie tylko spowalniają je, ale zmniejszają również ich żywotność i zdolność do dotarcia oraz zapłodnienia komórki jajowej. Metody antykoncepcji mechanicznej mogą zapobiegać rozprzestrzenianiu się groźnych chorób – ograniczają możliwość zakażenia wirusem HIV, kiły i rzeżączki.

Trwałe i skuteczne metody antykoncepcji męskiej – wazektomia

Mężczyźni, chcący zadbać o brak możliwości spłodzenia potomka w wyniku intymnego zbliżenia, poddają się zwykle zabiegowi wazektomii. Polega ona na przecięciu i podwiązaniu nasieniowodów. Plemniki są nadal produkowane w jądrach. Nie dochodzi do wstrzymania wytrysku w wyniku przeprowadzenia zabiegu. Wazektomia nie wpływa na odczuwanie orgazmu i zmniejszenie objętości ejakulatu. Wszystkie funkcje seksualne również zostają zachowane. Sperma nie zawiera jednak plemników, bo nie docierają one za pośrednictwem nasieniowodów na zewnątrz. Podczas stosunku z partnerką nie dochodzi do zapłodnienia. Zabieg jest skuteczny i bezpieczny, może również być odwracalny. Uważany jest za najlepszą metodę męskiej antykoncepcji.

Od czego zależy skuteczność danej metody?

Na skuteczność antykoncepcji wpływa przede wszystkim dbałość o odpowiedni sposób jej stosowania. Zależnie od wybranej metody partnerzy powinni kontrolować częstotliwość i ilość przyjmowanych tabletek, prawidłowe ułożenie plastrów czy krążków, a nawet prezerwatywy. Choć podczas stosunku seksualnego i intymnego zbliżenia może być to uciążliwe, działanie to zaleca się ze względów bezpieczeństwa.

Każda metoda antykoncepcyjna ma swoje wady i zalety. Doustna antykoncepcja hormonalna wymaga systematyczności. Stosowanie naturalnych metod zapobiegania ciąży obarczone jest tzw. ryzykiem błędu. Różne metody antykoncepcji mechanicznej mogą zawieść w najmniej spodziewanym momencie. Nie istnieje zatem idealna metoda kontroli urodzeń. Skuteczność antykoncepcji hormonalnej osłabiają przede wszystkim niektóre środki farmakologiczne. Wśród nich wymienia się głównie antybiotyki, preparaty przeciwgruźlicze, przeciwpadaczkowe, antydepresanty i leki przeciwgrzybicze. Podczas ich stosowania należy zatem zadbać o dodatkowe zabezpieczenie przed ciążą.

Lekarze podkreślają, że nawet tabletka antykoncepcyjna spożyta o czasie może nie zadziałać. Takie sytuacje mają miejsce szczególnie w przebiegu zatrucia pokarmowego u kobiet i wystąpienia u niej wymiotów oraz biegunki. Wówczas tabletka nie wchłania się w odpowiedniej ilości i nie może zadziałać z pełną mocą.