Chirurgiczne usuwanie ginekomastii – jak wygląda zabieg, rekonwalescencja i efekty?

Ginekomastia, czyli przerost gruczołu piersiowego u mężczyzn, to najczęściej problem o podłożu hormonalnym lub polekowym. Może powodować zarówno dyskomfort fizyczny, jak i znaczne obciążenie psychiczne. Choć w wielu przypadkach stosuje się leczenie farmakologiczne lub obserwację, u części pacjentów jedynym skutecznym rozwiązaniem pozostaje interwencja operacyjna. Chirurgiczne usuwanie ginekomastii jest procedurą z zakresu chirurgii plastycznej i chirurgii ogólnej. Jej celem jest trwałe przywrócenie męskiego konturu klatki piersiowej. Zabieg ten wymaga precyzyjnej kwalifikacji, odpowiedniego przygotowania oraz świadomego podejścia pacjenta do przebiegu procesu rekonwalescencji.

Chirurgiczne usuwanie ginekomastii to zabieg, który łączy techniki liposukcji i wycięcia gruczołu piersiowego. W niektórych przypadkach oznacza także korekcję nadmiaru skóry. Wykonuje się go zwykle w znieczuleniu miejscowym, w zależności od stopnia zaawansowania zmian i ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Procedura rozpoczyna się od precyzyjnego oznaczenia obszaru operacyjnego, po czym chirurg dokonuje niewielkich, dyskretnych nacięć w okolicy otoczki brodawki lub w fałdzie podpiersiowym. Usunięcie tkanki gruczołowej i ewentualne odessanie tkanki tłuszczowej pozwala na uzyskanie płaskiego, męskiego profilu klatki piersiowej. Po zabiegu pacjent nosi specjalną kamizelkę uciskową, która minimalizuje obrzęki i wspomaga proces gojenia. Okres rekonwalescencji trwa zwykle od kilku dni do kilku tygodni, w zależności od rozległości operacji i indywidualnych predyspozycji. Właściwa higiena ran, unikanie wysiłku fizycznego oraz regularne wizyty kontrolne są kluczowe dla osiągnięcia optymalnych efektów estetycznych i funkcjonalnych. Ostateczny rezultat (płaska, harmonijna klatka piersiowa) widoczny jest po ustąpieniu obrzęków i pełnym zagojeniu tkanek, co zazwyczaj następuje po 2-3 miesiącach. Dzięki nowoczesnym technikom chirurgicznym blizny są minimalne i dyskretnie ukryte. Efekt zabiegu jest trwały, pod warunkiem utrzymania prawidłowej masy ciała i dbałości o stabilny poziom hormonów.

Przyczyny ginekomastii

Ginekomastia jest następstwem zaburzenia równowagi między stężeniem estrogenów i androgenów w organizmie mężczyzny. Stan ten prowadzi do rozrostu tkanki gruczołowej w obrębie męskich piersi. Przyczyny ginekomastii mogą być fizjologiczne, farmakologiczne lub chorobowe. Fizjologicznie występuje u noworodków. Podejrzeń nie wzbudza również ginekomastia u nastolatków w okresie dojrzewania oraz u mężczyzn w podeszłym wieku, gdy naturalnie zmienia się poziom hormonów. Przyczyny patologiczne obejmują choroby endokrynologiczne, takie jak nadczynność tarczycy, guzy jąder produkujące estrogeny, zaburzenia pracy nadnerczy, a także przewlekłe choroby wątroby i nerek. Wiele leków, m.in. spironolakton, niektóre neuroleptyki, sterydy anaboliczne czy leki przeciwandrogenowe, może wywoływać ginekomastię jako działanie niepożądane. W określeniu etiologii przerostu tkanki gruczołowej piersi u mężczyzn warto również uwzględnić czynniki stylu życia. To przede wszystkim nadużywanie alkoholu czy otyłość sprzyjają przerostowi gruczołu piersiowego. Po ocenie wskazań do leczenia operacyjnego lekarze zlecają zwykle chirurgiczne usuwanie ginekomastii.

Kwalifikacja pacjenta do zabiegu chirurgicznego – na czym polega konsultacja przed zabiegiem ginekomastii?

Kwalifikacja pacjenta do zabiegu chirurgicznego wymaga kompleksowej diagnostyki i oceny ogólnego stanu zdrowia. Pierwszym etapem jest konsultacja lekarska. Podczas niej chirurg plastyk lub chirurg ogólny dokonuje badania palpacyjnego piersi. Ocenia stopień przerostu tkanki oraz elastyczności skóry. Różnicuje ginekomastię gruczołową od ginekomastii tłuszczowej. Niezbędne jest także wykonanie badań laboratoryjnych. To przede wszystkim oznaczenie poziomu hormonów płciowych, funkcji wątroby, nerek i tarczycy, a także USG piersi. Wykonuje się je w celu potwierdzenia obecności tkanki gruczołowej i wykluczenia zmian nowotworowych. W przypadku niektórych pacjentów zleca się dodatkowe badania obrazowe, np. mammografię.

By lekarz mógł wykonać chirurgiczne usuwanie ginekomastii, pacjent musi być w stabilnym stanie zdrowia, bez aktywnych infekcji, niewyrównanych chorób przewlekłych czy zaburzeń krzepnięcia, które stanowiłyby przeciwwskazanie do znieczulenia i zabiegu chirurgicznego. Istotne jest również, aby w przypadku ginekomastii polekowej lub spowodowanej zaburzeniami hormonalnymi, najpierw wyeliminować czynniki wywołujące i upewnić się, że problem nie ustępuje samoistnie. Dopiero po wyczerpaniu metod zachowawczych, przy utrzymujących się zmianach gruczołowych i dyskomforcie pacjenta, chirurg podejmuje decyzję o operacyjnym leczeniu ginekomastii.

Przebieg leczenia ginekomastii – możliwe ścieżki terapeutyczne

Leczenie ginekomastii dobiera się indywidualnie w zależności od przyczyny, stopnia zaawansowania oraz czasu trwania objawów. Podstawą postępowania jest prawidłowa diagnostyka hormonalna i obrazowa. Tylko ona pozwala określić, czy rozrost tkanki gruczołowej ma charakter przejściowy, czy utrwalony. U młodzieży w okresie dojrzewania oraz w przypadku wczesnej, łagodnej ginekomastii fizjologicznej często zaleca się obserwację. Zmiany tego typu mogą bowiem ustąpić samoistnie w ciągu 6-12 miesięcy. W tym czasie kontroluje się masę ciała, ogranicza spożycie alkoholu i substancji psychoaktywnych, a także monitoruje poziomy hormonów. Jeżeli przerost gruczołu piersiowego wynika z działania leków, kluczowe staje się odstawienie lub zmiana preparatu pod nadzorem lekarza prowadzącego.

Gdy w wykonanych badaniach diagnostycznych potwierdza się zaburzenia hormonalne – nadmiar estrogenów lub niedobór androgenów – możliwe jest zastosowanie terapii farmakologicznej. W zależności od wskazań endokrynolog może zalecić m.in. leki antyestrogenowe lub preparaty wspierające produkcję testosteronu. Skuteczność takiego postępowania jest najwyższa we wczesnym etapie zaburzeń, zanim dojdzie do włóknienia tkanki gruczołowej. W przypadkach utrwalonej ginekomastii, braku efektów terapii zachowawczej lub dużego przerostu gruczołu konieczny bywa zabieg chirurgiczny. Chirurgiczne usuwanie ginekomastii najczęściej łączy wycięcie tkanki gruczołowej (mastektomia podskórna) z liposukcją w celu uzyskania naturalnego efektu. Po operacji pacjent opuszcza placówkę medyczną, a podczas domowej rekonwalescencji nosi odzież uciskową, co przyspiesza gojenie.

Chirurgiczne usuwanie ginekomastii – znieczulenie, zabieg chirurgiczny i zdjęcie szwów

Chirurgiczne usuwanie ginekomastii wykonuje się w znieczuleniu miejscowym. Przed operacją wykonuje się standardowe badania laboratoryjne, takie jak morfologia krwi, parametry krzepnięcia czy elektrolity. Pacjent powinien ponadto zgłosić lekarzowi wszelkie choroby przewlekłe oraz stosowane leki, szczególnie te wpływające na krzepliwość krwi. Operacja trwa zazwyczaj 1-2 godziny. Po zaznaczeniu obszaru operacyjnego chirurg wykonuje niewielkie nacięcie, najczęściej w obrębie dolnego brzegu otoczki brodawki, co pozwala ukryć bliznę w naturalnej linii pigmentacji. W pierwszym etapie możliwe jest odessanie nadmiaru tkanki tłuszczowej (liposukcja). Działanie to ułatwia modelowanie klatki piersiowej. Następnie usuwa się przerośnięty gruczoł piersiowy, dbając o równomierny kontur i zachowanie prawidłowego kształtu brodawki. W przypadku większych deformacji chirurg może dodatkowo wykonać redukcję nadmiaru skóry. Na koniec zakładane są szwy wchłanialne lub tradycyjne oraz opatrunek uciskowy. Szwy tradycyjne usuwa się zwykle po 7-14 dniach. W przypadku szwów rozpuszczalnych nie jest konieczna dodatkowa interwencja. Pełne ustąpienie obrzęków i ocena ostatecznego efektu estetycznego następuje po około 2-3 miesiącach.

Rekonwalescencja po zabiegu – blizna, opieka pooperacyjna i zalecenia lekarzy

Po chirurgicznym usunięciu ginekomastii blizna jest zazwyczaj niewielka i umiejscowiona na granicy otoczki brodawki sutkowej. W pierwszych tygodniach może być lekko zaczerwieniona i wypukła. Stopniowo jednak blednie i staje się płaska. Pełna przebudowa tkanki bliznowatej trwa zwykle od 6 do 12 miesięcy. Aby poprawić efekt estetyczny, lekarze często zalecają stosowanie żeli silikonowych lub plastrów silikonowych. Nawilżają one skórę i zmniejszają ryzyko przerostu blizny. Należy unikać opalania blizny przez co najmniej pół roku, aby zapobiec trwałym przebarwieniom. Opatrunki zmienia się zgodnie z zaleceniami chirurga, dbając o utrzymanie czystości rany i jej odpowiednie osuszenie. W razie pojawienia się nietypowych objawów, takich jak nasilony ból, ropny wysięk czy gorączka, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.

Przez pierwsze dwa tygodnie po operacji wskazane jest ograniczenie aktywności fizycznej do codziennych czynności i unikanie podnoszenia ciężkich przedmiotów. Intensywny wysiłek, ćwiczenia siłowe czy pływanie można wprowadzać stopniowo. Zwykle po 4-6 tygodniach, po uprzedniej akceptacji chirurga. Istotne jest również utrzymanie stabilnej masy ciała i zdrowego stylu życia, co zmniejsza ryzyko nawrotu ginekomastii. Regularne wizyty kontrolne pozwalają lekarzowi monitorować przebieg procesu gojenia i w porę korygować ewentualne powikłania. Stosowanie się do zaleceń medycznych znacząco skraca czas rekonwalescencji i wpływa na ostateczny, trwały efekt estetyczny.